Tu znajdziesz najnowsze informacje oraz kontakt do utworzonych i działających już BCU: www.frse.org.pl/kpo-bcu-utworzone
Branżowe Centra Umiejętności : wykaz wszystkich -mapa https://www.frse.org.pl/kpo-bcu-mapa
Strona internetowa projektu: https://www.frse.org.pl/kpo-bcu
Inicjatywa utworzenia Branżowych Centrów Umiejętności (BCU), realizujących koncepcję centrów doskonałości zawodowej (CoVEs) została uruchomiona w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), jako odpowiedź na dynamicznie zmieniające się potrzeby rynku pracy oraz wyzwania związane z odbudową gospodarki po pandemii COVID-19. 4 lipca 2023 roku podpisano pierwsze umowy na utworzenie centrów, a planuje się uruchomienie docelowo 120 placówek w 31 kluczowych branżach. Sam proces wdrażania centrów wymagał wielu formalności oraz procedur przetargowych, co spowodowało opóźnienie ich powstawania która miała się zakończyć się w roku 2024.
Mimo negatywnej oceny przez NIK (Raport- Informacja o wynikach kontroli : Szkolnictwo Zawodowe lipiec 2024 rok ) o przygotowanych założeń konkursu MEN które przekazało centrom wsparcie na łączną kwotę 410 mln zł. Koszty utworzenia 120 branżowych centrów umiejętności określono na poziomie 1,4 mld zł, a okres trwałości przedsięwzięcia przewidziano na trzy lata. Głównym zarzutem stawianym przez NIK był brak analiz dotyczących lokalizacji sieci centrów oraz ich wpływu na funkcjonowanie szkolnictwa zawodowego wraz z rozpoznaniem ryzyka związanego z ich działalnością. Lokalizacja centrów oparła się w głównej mierze od decyzji podmiotów, które złożyły wnioski w konkursie organizowanym przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE) a nie z lokalnymi potrzebami w regionach. Najwyższa Izba Kontroli wskazała też na wysokie koszty utworzenia BCU i krótką trwałość przedsięwzięcia oraz obciążenie budżet państwa przyszłymi kosztami funkcjonowania BCU po zakończeniu Krajowego Planu Odbudowy. Wskazano też na powielanie przez BCU zadań statutowych innych funkcjonujących już jednostek w systemie oświaty zawodowej np. CKZ czy CKZiU wymagających dofinansowania, infrastruktury szkół zawodowych.
Głównym celem BCU jest stworzenie miejsc, w których edukacja spotyka się z rzeczywistością biznesową, co pozwala na lepsze przygotowanie uczniów i pracowników oraz nauczycieli zawodu do wymagań współczesnego rynku pracy. Centra oferują szkolenia, kursy i certyfikacje zgodne z aktualnymi trendami technologicznymi i potrzebami przedsiębiorstw.
Jak będą działać Branżowe Centra Umiejętności ?
BCU funkcjonują na zasadzie platform edukacyjnych, łączących szkoły zawodowe, uczelnie wyższe oraz przedsiębiorstwa. Ich działalność ma obejmować docelowo:
- Nowoczesne kursy i szkolenia dostosowane do dynamicznych zmian technologicznych zgodnie z wytycznymi dla danej grupy docelowej.
- Przeprowadzenie wszystkich działań zaplanowanych w ramach czterech obszarów np. konferencje, badania, ewaluacje, bazy danych, platformy do nauki zdalnej, opracowanie kwalifikacji, ośrodek egzaminacyjny, platforma INFOZAWODOWE, doradztwo zawodowe, itd.
- Realizacja działań dodatkowych: ośrodki badawcze, olimpiady i turnieje, Euroskills/Worldskills, doradztwo walidacyjne.
- Programy praktyk i staży we współpracy z firmami.
- Dostęp do nowoczesnych laboratoriów i warsztatów odzwierciedlających warunki pracy w danej branży.
- Szkolenia dla nauczycieli i instruktorów, aby zapewnić najwyższą jakość kształcenia.
Jednak obecna i przyszła realizacja projektu wiąże się także z wyzwaniami, takimi jak zapewnienie odpowiedniego finansowania, stała aktualizacja programów edukacyjnych czy dostosowanie infrastruktury do najnowszych standardów technologicznych. Nowoczesna infrastruktura wymaga stałej konserwacji i aktualizacji, co generuje duże koszty operacyjne. Istnieje ryzyko, że po zakończeniu finansowania unijnego część centrów będzie miała problemy z dalszym funkcjonowaniem. Trwałość rezultatów oznacza, że nieruchomość lub infrastruktura nie zmieni swojego przeznaczenia na cele działalności edukacyjnej przez okres co najmniej 3 lat od daty zakończenia realizacji przedsięwzięcia. Po zakończeniu projektu koszty utrzymania BCU w okresie trwałości pokrywa właściciel-organ prowadzący BCU.
BCU pełnić będą cztery funkcje:
- edukacyjno-szkoleniową,
- integrująco-wspierającą,
- innowacyjno-rozwojową,
- doradczo-promocyjną.
Jaka będzie przyszłość Branżowych Centrów Umiejętności ?
W kolejnych latach planuje się dalszy rozwój sieci BCU poprzez:
- Rozszerzenie zakresu branż i otwieranie nowych ośrodków w regionach o dużym potencjale gospodarczym.
- Międzynarodową współpracę, umożliwiającą wymianę doświadczeń i technologii.
- Integrację nowoczesnych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, automatyzacja i rozwiązania VR w edukacji zawodowej.
Branżowe Centra Umiejętności to ambitny projekt, który może znacząco wpłynąć na przyszłość polskiego systemu edukacji zawodowej. Ich skuteczność będzie jednak zależała od odpowiedniego finansowania, dostępności wykwalifikowanej kadry oraz zdolności do dostosowywania się do dynamicznych zmian technologicznych. Mimo pewnych wyzwań, jeśli projekt zostanie dobrze zarządzany, może stać się jednym z filarów nowoczesnego kształcenia zawodowego.Obecnie projekt skierowany jest do uczestników zgłaszających z własnej inicjatywy chęć rozwoju umiejętności zawodowych / uzyskania kwalifikacji z zakresu edukacji pozaformalnej czy ukończenia szkolenia branżowego, uczących się, studiujących, pracujących / bezrobotnych / biernych zawodowo zamieszkujących terytorium Rzeczpospolitej Polski.
Wyodrębniono trzy grupy docelowe:
- Uczniowie i studenci – do 24 roku życia
- Osoby dorosłe- po 24 roku zycia
- Nauczyciele zawodu
Wszystkie szkolenia i kursy w ramach przedsięwzięcia realizowane są bezpłatnie w oparciu o program szkolenia i kursu udostępniony uczestnikom szkoleń i kursów zamieszczonych na stronach internetowych BCU.
Zgodnie z pierwotnymi założeniami projektu każde BCU zobowiązane jest przeszkolenie za darmo min. 200 osób, w tym:
- 120 osób dorosłych nie będących nauczycielami kształcenia zawodowego(60% z 200 osób),
- 4 0osób młodych w wieku14-24lat,tj.uczniów i studentów(20% z 200 osób),
- 20 osób będących nauczycielami kształcenia zawodowego(10% z 200 osób).
- Pozostałe min. 20 osób (zmin.200) przeszkolonych zostanie spośród dowolnej grupy odbiorców wsparcia.
Należy pamiętać:
- Uczestnicy będą sprawozdawani przez poprzez system teleinformatyczny,
- Dana osoba będzie mogła wziąć udział w szkoleniu lub kursie tylko raz,
- Jeśli nauczyciel weźmie udział w szkoleniu branżowym, to nie może wziąć udziału w szkoleniu zawodowym lub kursie jako dorosły,
- Udział w szkoleniu lub kursie musi zostać udokumentowany listą obecności oraz wydaniem certyfikatu lub zaświadczenia.
Po analizie aktualnej oferty szkoleniowej już działających BCU należało by doprecyzować, każdy kurs tzn. szczegółowo opisać cele operacyjne poszczególnych szkoleń ( szczególnie tych dedykowanych dla nauczycieli) w których powinien znaleźć się skrupulatnie opisany program szkolenia wraz z objaśnieniem poziomu trudności.Jest to niezbędne by osoba zgłaszająca się na szkolenia/np.nauczyciel zawodu/miał mozliwość weryfikacji wybranego szkolenia i wybór odpowiedniego dopasowanego do aktualnej wiedzy i umiejętności.Obecnie te wiadomości nie do końca pozwalają ocenić po skróconym opisie (nie dotyczy wszystkich BCU) najważniejsze wiadomości które są niezbędne by zgłosić sie na w/w szkolenie. Należy zauważyć że poszczególne szkolenia w zawodzie występują w różnych dziedzinach np. operator obrabiarek skrawających występuje aż w trzech dziedzinach( tzn. w 3 BCU).
Podsumowanie
BCU jest to krok w stronę nowoczesnego systemu kształcenia zawodowego, który ma szansę zrewolucjonizować sposób, w jaki młodzi ludzie i dorośli zdobywają kwalifikacje i odnajdują się na rynku pracy. Czy ten projekt spełni pokładane w nim nadzieje? Najbliższe lata pokażą, jak skutecznie centra będą wdrażać innowacyjne rozwiązania i odpowiadać na potrzeby gospodarki.
Artur Kowalski www.ksztalcenie-zawodowe.pl
i